Pierwszym kanonikiem był Marcin zw. Galus z pochodzenia Francuz, który wraz z kilkoma braćmi po uzyskaniu zgody krakowskiego biskupa Mateusza przystąpił do budowy pierwszego kościoła i klasztoru, poświęconego w 1170 roku przez biskupa krakowskiego Gedkę. Miechów jako osada przyklasztorna rozwijał się wraz z zakonem i prawa miejskie uzyskał w 1290 z nadania Przemysła II. W 1457 r. urodził się w Miechowie jeden z najznamienitszych jego mieszkańców – Maciej Karpiga zwany później Maciejem Miechowitą – ksiądz, lekarz, astrolog, historyk i geograf, wielokrotny rektor Akademii Krakowskiej, autor słynnego Traktatu o dwóch sarmacjach. W styczniu 1734 doszło do bitwy pod Miechowem, w której polskie siły pokonały oddział saksoński, w czasie wojny o sukcesję polską. W 1819 r., na skutek kasaty zakonu bożogrobców w zaborze rosyjskim, Miechów opuścili ostatni zakonnicy na czele z proboszczem kościoła Grobu Bożego i ostatnim prepozytem zakonu (w jednej osobie) Tomaszem Nowiną-Nowińskim. Kasata zakonu zniosła zakaz osiedlania się w mieście Żydów. Po ich osieleniu się powstała Synagoga w Miechowie. W czasie zaboru rosyjskiego w Miechowie, ze względu na bliskość granic Rosji, stacjonował kilkusetosobowy oddział żołnierzy rosyjskich. Tragicznie zapisało się dla Miechowa powstanie styczniowe. 17 lutego 1863 r. oddziały powstańcze nieudolnie dowodzone przez Apolinarego Kurowskiego dokonały próby opanowania Miechowa. Klęska powstańców była całkowita – nielicznym udało się w rozsypce wycofać, a reszta poległa lub zginęła w męczarniach, gdyż rannych powstańców wrzucano do studni na rynku miasta. Miasto spotkały liczne represje i naturalnie pożar, którego rosyjscy żołdacy nie pozwalali gasić. Po pamiętnym dniu 17 lutego 1863 roku pozostało 40 ocalałych domów i 830 osób, czyli połowa dotychczasowej ludności. Okres popowstaniowy to czas ożywionej działalności stowarzyszeń rolniczo-ziemiańskich oraz chłopskich. Pierwsze Towarzystwo Rolnicze powstało w 1898 r. z inicjatywy takich działaczy jak: Gabriel Godlewski, Stefan Kozłowski i Bogusław Kleszczyński. Powstała także pierwsza organizacja włościańska pod nazwą "Jutrzenka". W 1903 r. została zorganizowana wspaniała wystawa rolnicza. Okres poprzedzający wybuch I wojny światowej to czas pewnego ożywienia w rozwoju miasta – powstały zakłady usługowe i przemysłowe: destylarnia monopolowa przy ul. Wolbromskiej, kilka cegielni, skład maszyn rolniczych Górkiewicza, drukarnia St. Jeżewskiej, zakład ślusarski W. Budzińskiego, kilka dużych sklepów i składów. W czasie zaboru rosyjskiego w centrum Miechowa, przy obecnym placu im. T. Kościuszki, powstała cerkiew prawosławna dla urzędników i żołnierzy rosyjskich. Po wycofaniu się Rosjan została ona rozebrana przez miejscową ludność. Na jej miejscu po II wojnie światowej wybudowano Pomnik Partyzantów Ziemi Miechowskiej. Wybuch I wojny światowej spowodował wiele zmian w ziemi miechowskiej. Już na początku 1914 r. Rosjanie ogołocili przygraniczne tereny z wojsk, przegrupowując je do rdzennej Rosji tak, że wojska austriackie bez przeszkód wkroczyły na teren Miechowszczyzny. 8 sierpnia 1914 przez Miechów kierując się na Kielce przemaszerowała słynna Pierwsza Kompania Kadrowa organizowanych przez Józefa Piłsudskiego. Od momentu wkroczenia Austriaków do Miechowa rozpoczął się okres okupacji austriackiej trwający aż do listopada 1918 r. Miechowskie stało się siedzibą c. i k. Komendy Obwodowej. Obwodem Miechowskim kierował podpułkownik Franciszek Preveaux, a zastępcą jego był major Rudolf Weber. Na początek 1919 roku przypadł okres organizowania władzy polskiej na terenie Miechowszczyzny. Wyniszczona przez zaborców ziemia miechowska skutki wojny usunęła dopiero w latach 1925-1926. Uruchomiono wtedy fabrykę narzędzi rolniczych, powstało kilka kaflarni. W Miechowie powstała działająca do dziś mleczarnia. W Charsznicy uruchomiono odlewnię żeliwa. W 1934 r. przez Miechów została przeprowadzona linia kolejowa łącząca Kraków ze stacją w Tunelu – miasto uzyskało własny dworzec kolejowy. Pomimo tego chwilowego ożywienia nie powstały w Miechowie wielkie przedsiębiorstwa, gdyż powiat miechowski został przyporządkowany do województwa kieleckiego znajdującego się w tzw. Polsce B – zacofanej gospodarczo i kulturalnie. II wojna światowa zaczęła się dla miechowian wielką ucieczką przed wojskami niemieckimi, które już 6 września wkroczyły do miasta. Z uwagi na wcześniejsze wycofanie się wojsk polskich, Miechów nie doznał żadnych zniszczeń. Zbombardowany został dworzec kolejowy w Charsznicy i tunel kolejowy na trasie do Kielc. Miechów znalazł się w Generalnym Gubernatorstwie w dystrykcie krakowskim. Na obwód miechowski ("Kreis Miechów") składały się część powiatu olkuskiego i powiatu pińczowskiego. Na tzw. roboty do centralnych Niemiec z terenu powiatu miechowskiego wywieziono 30 tys. ludzi, z czego 15% nie powróciło po wojnie. Ze względu na ukształtowanie terenu Niemcy przygotowywali tereny w okolicy Miechowa do obrony, m.in. budując bunkry betonowe i ziemne, okopy, wycinając drzewa w dolinie Szreniawy. Zwiad Armii Czerwonej uzyskał informacje o tych działaniach, dlatego przeprowadzono uderzenia na północy i południu. 16 stycznia 1945 Miechów został zdobyty przez wojska Armii Czerwonej. Zagrożeni okrążeniem Niemcy wycofali się w popłochu, nie było poważniejszych walk i związanych z tym zniszczeń. Przez kilka miesięcy po wyzwoleniu miasta jego burmistrzem był Tomasz Karkowski. Zorganizowany na nowo powiat miechowski został włączony w granice województwa krakowskiego. Większe miejscowości w powiecie to oprócz Miechowa: Proszowice, Słomniki i Książ Wielki. Granice powiatu sięgały w tym czasie aż do Wisły. W 1955 r. decyzją administracyjną z powiatu miechowskiego wydzielono powiat proszowicki. W tym kształcie powiat istniał do 1975 r., kiedy został uchwalony dwustopniowy podział administracyjny kraju, a powiaty zniknęły z mapy Polski. Kard. Karol Wojtyła wielokrotnie odwiedzał Miechów, a jako Papież podniósł godność kościoła do rangi Bazyliki Mniejszej 10 kwietnia 1996. W 1999 r. nastąpiły ponowne zmiany organizacyjne w administracji państwowej. Wróciły powiaty, chociaż w innych granicach niż przed ich likwidacją w 1975 r. Miechów znowu stał się stolicą powiatu, ale o powierzchni mniejszej niż dawniej. 15 listopada 1999 Rada Powiatowa przyjęła symbole władzy samorządowej, to jest godło i flagę. Godłem powiatu został Gryf wraz z tarczą, na której widnieje symbol zakonu bożogrobców.